Το 1979 ο πολύς Μάνος Χατζιδάκις, στον άπλετο ελεύθερο χρόνο και την ασταμάτητη υπαρξιακή βαρεμάρα που είχε ως συνεπής αριστοκράτης, αποφάσισε να περιπαίξει τους ακροατές του, εκείνο το πρωτο-νεόπλουτο τσόυρμο που τον άκουγε ευλαβικά επιθυμώντας να πάρει σαφείς ντιρεκτίβες διαχείρισης του πλούτου του προκειμένου να αγοράσει την καλαισθησία που του έλειπε. Ο Χατζιδάκις, έχοντας βρει πεδίο αστεϊσμού, επιλέγει μια shock rock παρτίδα, καλώντας στην ραδιοφωνική εκπομπή του στο Τρίτο Πρόγραμμα τον Γιάννη Φλωρινιώτη. Η εισαγωγή γίνεται με τον Άρη Δαβαράκη (μάλλον) να παρουσιάζει το πλαίσιο της χατζιδακικής μεταστροφής των τραγουδιών του Φλωρινιώτη σε ένα μόνο όργανο με μουσική υπόκρουση το "Πειράζει Που Είμαι Μεγάλη Φίρμα". Όλα αυτά από τα ηχεία του Τρίτου Προγράμματος και μάλιστα σε μία εποχή που τα δημόσια πρόσωπα θεωρούνταν ανεπίδεκτα αμφισβήτησης και το διαδίκτυο δεν είχε είσαγει ακόμα το "trolling" ως κοινή λέξη και πρόταγμα.

Ο Φλωρινιώτης παρουσιάζεται σαν αρκούδα σε τσίρκο. Στην αφηγηματική καθοδήγηση της εκπομπής από τον Χατζιδάκι βρίσκουμε τα εξής: "Τον Φλωρινιώτη τον ανακάλυψε ένα είδος τραγουδιού που δε θα μας απασχολούσε παρά μονάχα σαν ένα εντατικό σύγχρονο κοινωνικό πρόβλημα", "Το αίσθημα ανθίζει και στο ευτελές", "Το τσέμπαλο ταιριάζει στον Φλωρινιώτη. Γιατί τον βοηθάει να τοποθετηθεί άνετα πλάι στους προκλασσικούς και να εξοστρακίσει έτσι με ευκολία τους τραγουδιστές παραδείγματος χάριν της Λυρικής Σκηνής." Για το επόμενο διάστημα, η αθηναϊκή μεσαία τάξη που πάσχιζε να αποτινάξει την αγροτική της καταγωγή και νοοτροπία, θεώρησε μεγάλη πρόοδo - στον δρόμο για την καλή κοινωνία - την επιστροφή της στα νυχτερινά κέντρα που τραγουδούσε ο Φλωρινιώτης. Ο Χατζιδάκις έμεινε να γελάει σαρκαστικά.

Ο Χατζιδάκις, βέβαια, ήταν ένας αριστοκράτης είρωνας, μία ιδιοφυία που καλλιτεχνούσε εννοιολογικά εις βάρος της αξιοπρέπειας του Φλωρινιώτη. Αντίθετα, το "Lulu", με τον Lou Reed να ερευνά τα θεατρικά έργα του Frank Wedenkind παρέα με την αγροτική ορχήστρα Metallica, δίνει επιτέλους την πολυπόθητη αφορμή να αμφισβητήσουμε την ιδιοφυία που η rock 'n' roll (και όχι μόνο) ιστορία τείνει να του αποδίδει.

Φυσικά, δεν είναι η μόνη ένδειξη: οι δίσκοι των Velvet Underground χωρίς τον John Cale είναι αδιάφοροι, πίσω από την λούμπεν αμφισεξουαλική θεματική του Transformer βρίσκεται ένας Bowie (ή έστω ενας Ronson) και το Metal Machine Music το παρουσίασε ως άσκοπο θόρυβο, ασχέτως αν μετά την εισβολή της μεγάλης Laurie Anderson στην ζωή του ξαφνικά αποφάσισε όχι απλά να το πάρει στα σοβαρά, αλλά να βγάλει και sequel. Είναι επίσης ιδιαίτερα αμφίβολο αν το Metal Machine Music θα έχαιρε ως μεγάλο πειραματικό έργο σε περίπτωση που δεν έχει βρεθεί ένας μαστουρωμένος Lester Banks να το θεοποιήσει. Για να μην είμαστε άδικοι όμως, αυτά δεν σημαίνουν οτι ο Lou Reed είναι κανένας τυχαίος σημαίνουν όμως ότι έχει κάνει καλύτερα από όλους την κριτική στο άτομο του όταν τραγούδησε τον στίχο "i guess i'm just dumb cause I know I ain't smart, but deep down inside i've got a rock 'n' roll heart".

Όσο χαζός κι αν είναι ο Lou, ωστόσο, είναι σίγουρο ότι οι Metallica είναι περισσότερο. Και σίγουρα δεν έχουν κανενός είδους rock 'n' roll σωθικό. Οι Metallica ξέρουν έναν τρόπο να κόβουν τις πέμπτες στην κιθάρα, ξέρουν να βαράνε ανέμπνευστα τα ντραμς, ξέρουν πώς να μην γράφουν ενδιαφέρουσες μπασογραμμές και - ένεκα του συνδυασμού αστικής ανατροφής και περηφάνειας για την αμερικάνικη επαρχία - ξέρουν να τραγουδάνε σαν παιδιά της πόλης που εμφανίστηκαν στο σαλούν της τάδε επαρχίας και προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τους ντόπιους. Οι Metallica είναι κακόγουστοι και τα σπίτια τους ποντάρω πως έχουν δωρικούς κίονες και μαύρο μάρμαρο.

Η κακογουστία των Metallica είναι εμφανής σε όλον τον πρώτο δίσκο του Lulu. Για 6 βασανιστικά τραγούδια διάρκειας 45 λεπτών, η καζούρα του ξεμωραμένου Lou Reed στα βλαχαδερά ξεπερνάει κατά πολύ το επιτρεπόμενο χρονικό διάστημα ενός αστείου. Όσο και να αντέξει να το ακούσει κάποιος, ο ακατάσχετος συνδυασμός φωνής και μη-μελωδίας του Reed με την προκάτ τραγουδοποιία των Metallica δεν αποτελεί μεταμοντέρνα ανορθολογική (ή αντι-ορθολογική) τέχνη ή διαταξική δημιουργία. Αποτελεί απλά τον καρπό μίας συνάντησης ενός καλλιτεχνικού λείψανου με το πανταχού παρόν τυχάρπαστο της pop κουλτούρας. Οι μουσικές τους φόρμες είναι πολύ μακριά για να συναντηθούν και η απόσταση αυτή δεν μπορεί να καλυφθεί από την δημιουργική τους "ικανότητα". Ο πρώτος δίσκος του Lulu είναι ένα μνημείο του κιτς, με τρόπο που δεν μπορεί να θεωρηθεί καν διασκεδαστικό cult.

Το δεύτερο μέρος του Lulu - εμφανώς με μεγαλύτερο έλεγχο του Reed στην κατάσταση - είναι σαφώς πιό ανεκτό. Οι αρχικές μου εκτιμήσεις έλεγαν μέχρι και ωραίο· αυτό μέχρι την στιγμή που συνειδητοποίησα ότι η μόνη του επήρρεια κατά την ακρόαση είναι να μην προκαλεί ιδρώτα και πόνο στις αρθρώσεις όπως το πρώτο μέρος - ωραίο γίνεται μόνο ως λύτρωση από τον βασανιστικό εξάσματο πρόλογό του. Το ενδιαφέρον του περιορίζεται σε μία μετριότατη ambient κατακλείδα και σε μια ακατέργαστη εφαρμογή της γενικής ιδέας του "The Gift" των Velvet Underground. Μπορούμε, λοιπόν, να πάρουμε το Lulu ως μία ενδιαφέρουσα περίπτωση που το ωραίο (δεύτερο μέρος) ορίζεται μέσω του γκροτέσκου (πρώτο μέρος). Αλλά η μόνη άλλη επιλογή μας - σε περίπτωση που βαριόμαστε την αισθητική θεωρία - είναι να το βάψουμε μπλε και να το πετάξουμε στην θάλασσα. Όλοι μαζί, για το καλό της ανθρωπότητας.

Rating: 3 / 10
Γιάννης - Ορέστης Παπαδημητρίου