‘If I knew where the good songs came from I’d go there more often’ (Leonard Cohen)
Το ‘When Beauty Ends’ είναι ένα ‘οπλισμένο’ άλμπουμ που στοχεύει στο σημείο που τελειώνει η καρδιά του καθένα και ‘χτυπάει’ με συναισθηματική μουσική σφοδρότητα, αφοπλιστική ευθύτητα στην ερμηνεία και στίχους από λέξεις λεπίδες. 12 κομμάτια με σαγηνευτική μουσική βία, επικαλούνται συναισθήματα και σκέψεις και ανοιγοκλείνουν σημεία της ψυχής και του μυαλού για 50’. Οι Mani Deum βρίσκουν από πού προέρχονται τα καλά τραγούδια και συνεχίζουν ακόμα καλύτερα απ’ όσο ξεκίνησαν.
…forever in Hell without a heart…
Κάνοντας αλματώδη βήματα μακριά από το πρώτο ‘Music For Your Local Church Or Your Local Brothel’ και βαθιά μέσα τους, γράφουν μουσική της οποίας κάθε κομμάτι και κάθε στροφή των στίχων, αφήνει ένα βαθύ δικό τους αποτύπωμα. Είναι ο πολύ ενδιαφέρον τονισμός των λέξεων, τα κενά μεταξύ τους, τα μελωδικά σόλο, οι παραμορφωμένοι ήχοι , τα trembles στις κιθάρες, οι ρυθμικές αλλαγές στα ακουστικά μέρη, η θέση των κρουστών, οι μελωδίες που παίζει το theremin, ο ‘καπνισμένος’ τρόπος ερμηνείας που δεν είχε εμφανιστεί στο προηγούμενο άλμπουμ και η συνολική ατμόσφαιρα που η μουσική προκαλεί. Τα θέματα των στίχων άλλαξαν κι από αφορισμοί, έγιναν ποιήματα/λεπίδες. Όλ’ αυτά δίνουν στο άλμπουμ αυτό, αλλού τη δυναμική της κίνησης της γλώσσας του φιδιού κι αλλού την εκρηκτικότητα ενός δαιμονισμένου.
…in a locked cage I live and the monkeys have the key…
Είναι προφανές από το συνολικό ύφος της μουσικής τους και την ακόμα πιο προσωπική και ενδιαφέρουσα ερμηνεία σε σχέση με το πρώτο άλμπουμ, πως υπέστησαν διάφορες αλλαγές από το 2012 και μετά. Το συγκρότημα είναι πλέον ένα men’s band, η θέση κάθε οργάνου είναι καλύτερα μελετημένη ώστε να εντείνει τη συνολική ατμόσφαιρα με μοναδικό τρόπο, η μελωδία του κάθε οργάνου παίρνει συναισθηματικά και στιλιστικά ρίσκα που μαζί με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, δείχνουν πως το συγκρότημα ωρίμασε επικίνδυνα όμορφα. Θετικά στοιχεία που παραμένουν και παίρνουν άλλη μορφή είναι ο συνδυασμός του banjo με τον ήχο του theremin όπως στο ‘Music For Your Local Church Or You Local Brothel’ το μπουζούκι βρήκε κοινό τόπο με την ακουστική folk και τη ροκ. Εκεί που το πρώτο άλμπουμ φαινόταν να μην μπορούσε να κρατήσει τη δυναμική του σε όλη τη διάρκειά του, στο ‘When Beauty Ends’ οι στίχοι αφορούν τόσο ‘δυνατές’ σκέψεις που φαίνονται να δίνουν στη δημιουργικότητα των Mani Deum εκρηκτικό χαρακτήρα. Η δυναμική όχι μόνο δε μειώνεται αλλά αυξάνει μετά τη μέση του άλμπουμ. Αν το προηγούμενο άλμπουμ ήταν σημεία στίξης, αυτό τα αγνοεί όλα και εστιάζει στο συνολικό νόημα το οποίο είναι τόσα πολλά και τόσο έντονα πράγματα!
Οι επιρροές
Μετά από πολλές ακροάσεις του άλμπουμ αυτού απορρίπτει κανείς κάθε προσπάθεια συσχετισμού με άλλα συγκροτήματα και είδη. Καταρρίπτεται η ανάγκη να σχεδιάσει κανείς πλαίσιο για τη μουσική αυτή γιατί το μονοπάτι που χαράζει είναι προσωπικό, μοναδικό και ταυτόχρονα απευθύνεται σε όλους Άλλοι ξοδεύουν μια ζωή στο απαγκιστρωθούν από τις επιρροές τους και να βρουν το δημιουργικό τους εαυτό στο μυαλό και την ψυχή τους και ορισμένοι δε φτάνουν ποτέ εκεί. Οι Mani Deum έχουν πράγματα να πουν πέρα από τις επιρροές τους και είναι όλα πολύ σημαντικά! Το ‘When Beauty Ends’ έχει συνεκτικότητα και στην αισθητική του πλευρά σε αντίθεση με το προηγούμενο άλμπουμ κι αυτό γιατί έχει λιγότερα σημεία αναφοράς σε μουσικά είδη, ρυθμούς, ιδεολογίες και συμβολισμούς.
Οι κιθάρες στο ‘When Beauty Ends’ είναι πιο ‘σκληρές’ συγκριτικά με το πρώτο άλμπουμ, ενώ το ‘τρέμουλο’ στο παίξιμο παραπέμπει στη metal (‘They Murdered Your Youth’). Αναφορές γίνονται επίσης στη ροκ (‘Every Kiss Is A Carcrash’, ‘Summer Ocean Death’) και στη black metal (‘My Fears Are Birds’), υφολογικά και μελωδικά. Το καινούριο στοιχείο είναι οι αναφορές στην country με την εισαγωγή του banjo (‘Walk In The City’, ‘The Fall and The Loss’). Το theremin σε όλα τα κομμάτια κάνει σημαντικές μελωδικές αλλαγές και ο ρόλος του δεν περιορίζεται όπως στο πρώτο άλμπουμ, στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας. Αυτό γίνεται περισσότερο εμφανές στο ‘Brother’ αλλά και στο ‘ Bloodbath in E minor’ .Τα κρουστά δίνουν επιπλέον χρώματα στη μουσική και στους στίχους τόσο στο ‘ Blood bath in E minor’ όσο και κυρίως στο ‘The Fall And The Loss’.
Στα φωνητικά, καινούρια στοιχεία είναι τα backing male vocals στο ‘They Murdered Your Youth’ και τα γυναικεία φωνητικά στο τέλος του ‘The Storm is Coming’ που παραπέμπουν στους Anathema. Τα χορωδιακά φωνητικά στο τελευταίο τελετουργικό ‘The Fall And The Loss’ είναι μια εξαιρετική επιλογή , που παραπέμπει στο ‘Lunacy’ των Swans. Τα γυναικεία φωνητικά ειδικά στο ‘Bourbon Bedtime Story’ δε μου άρεσαν καθόλου και ο λόγος ήταν πως έρχονται σε καταπληκτική αντίφαση με τα φωνητικά από πλευράς αισθητικής και χροιάς με τα αντρικά φωνητικά. Το αποτέλεσμα ήταν πως αντί να αλληλοσυμπληρώνονται βρίσκονταν σε διαρκή αισθητική διαμάχη. Αυτοί είναι οι λόγοι που καμία φορά δε μου επέτρεψαν ακούσω το τραγούδι με προσοχή ούτε να δώσω τη σημασία που θα ήθελα στους στίχους. Η συμβολή της Maxi Nil στο ‘The Storm Is Coming’ όμως είναι πραγματικά θετική και δίνει παραπάνω συναισθηματική χροιά στα τελευταία δευτερόλεπτα του κομματιού. Υπάρχουν κομμάτια του άλμπουμ στα οποία ο ήχος είναι αρκετά ‘ξερός’ και χωρίς βάθος σαν ο χώρος από πίσω να είναι ‘νεκρός’. Συγκριτικά με το προηγούμενο άλμπουμ ο ήχος εδώ έχει λιγότερο βάθος συνολικά. Αυτό ενώ εντείνει την αμεσότητα της ακρόασης δημιουργεί μια περίεργη αίσθηση για το γύρω χώρο…
Οι μελωδίες στις κιθάρες στα ‘Wolves In My Backyard’ και ‘Summer Ocean Death’ θυμίζουν metal μπαλάντες. Και τα δυο κομμάτια αποτελούν το συνδετικό κρίκο με το προηγούμενο άλμπουμ γεγονός που φάνηκε και στα live που έκαναν οι Mani Deum μέσα στη χρονιά στη set list των οποίων, αυτά τα κομμάτια ταίριαζαν απόλυτα σα να ήταν κομμάτι του πρώτου τους άλμπουμ. Αν στα φετινά live της μπάντας ακούσατε όπως κι εγώ, το ‘Walk In The City’ τότε την εκδοχή που θα ακούσετε στο άλμπουμ δε θα την αναγνωρίσετε και ο λόγος δεν είναι μόνο η παρουσία του banjo στην τελική εκδοχή του κομματιού αλλά και ο χαρακτήρας της μουσικής ειδικά στο τελευταίο λεπτό. Το κομμάτι όπως έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα μαζί με αυτά του προηγούμενου άλμπουμ, είναι λιγότερο ενδιαφέρον απ’ ό,τι στο άλμπουμ.
Αν δεν είστε πολύ ευαίσθητοι άνθρωποι θ’ ακούσετε το ‘Brother’ και ίσως να σας φανεί από τα πιο ήπια κομμάτια του άλμπουμ. Έχουν βρεθεί ελάχιστα τραγούδια στη ζωή ως τώρα που να με μουδιάζουν κατ’ αυτό τον τρόπο. Πικρία, συγκίνηση στο βαθμό που γίνεται αποπνικτική κι όμως δε γίνεται να μην το ξανακούσω! Ακούγεται σε πλήρη μοναξιά και προκαλεί εθισμό. Αν ως τώρα αποφύγατε να συνοδέψετε το άλμπουμ με το αγαπημένο σας whiskey τώρα είναι η στιγμή. Το κομμάτι αυτό είναι μια πύλη για την ένταση που ακολουθεί τα υπόλοιπα, μέχρι το τέλος του άλμπουμ. Εγώ με τη γεύση ενός Kentucky bourbon straight συνεχίζω…
…I never met my brother he was born in a secret place away from here…he was a sailor and travelled long far away from here…
Πόσες φορές έχετε δει ζωντανά τους Mani Deum? Το ‘Stories From A Bar’ θα σας κλείσει πονηρά το μάτι για να σας ‘πει’ ότι δεν έχετε δει τίποτα ακόμα. Ο Manos K. αποκαλύπτει μια αφοπλιστική αθωότητα στην ερμηνεία την οποία εγώ προσωπικά δεν έχω δει και ακούσει σε καμία από τις συναυλίες που έχω πάει. Αυτός που τραγουδάει ‘…honey for the night we gazed out the sunset outside the music is perfect and soft as we try to feel the emptiness…‘ είναι ο χαρακτήρας που προετοιμάζει το έδαφος για το τελειωτικό συναισθηματικό χτύπημα που δίνει αυτό το άλμπουμ στο 2.45’ αυτού του κομματιού. Είναι ο χαρακτήρας του αφηγητή μιας ιστορίας ο οποίος δεν προστατεύει τους ακροατές του αλλά τους ρίχνει στην πιο βαθιά άβυσσο των δικών τους σκέψεων.
‘All of this is nothing my friend he said and paid for our drinks…are you still listening, oh boys…?’
‘Καλά’ έκαναν οι Mani Deum και τον ‘έκρυψαν’ όλο αυτό το χαρακτήρα τους από τα live γιατί με δυσκολία θα κατάφερνε κανείς να συγκρατήσει τη συγκίνησή του… Αρκετά όμως…
…embrace the wolves and drink red wine…
9,5 / 10
Νάντια Σαββοπούλου
...και νομίζω ότι αν άλμπουμ ήταν σημεία στίξης, θα ήταν το θαυμαστικό και το ερωτηματικό. Όπως είπαμε και λίγους μήνες πριν, η live εμφάνιση των Mani Deum ξεπέρασε κάθε προσδοκία και εν μέρει τις εκτελέσεις του cd. Τα θέματα του debut album είναι η αγάπη, η προδοσία της, η εκδίκηση λόγω αυτής, η πίστη στους ανθρώπους, στις ενέργειές τους αλλά και η θρησκευτική πίστη και εξαπάτηση... ? Γενικά κυριαρχούν τα αρνητικά συναισθήματα, η μελαγχολία για πράγματα που υπήρξαν και αποδείχτηκαν ανάξια προσοχής και η οργή. Το άλμπουμ είναι σύμβολα, είναι κατάθεση ψυχών, είναι προσπάθεια, είναι απόπειρα εξιλέωσης και μια δήλωση με πολλαπλό και πολύπλοκο περιεχόμενο. Σίγουρα λοιπόν δεν είναι μόνο μουσική...
1. Μουσική από φωνές, πιάνο, βιολί, κιθάρες, μπάσο, κρουστά, μελόντικα, glockenspiel, μπουζούκι, theremin, drums και συναίσθημα...
Οι Mani Deum έχουν ακούσει πολλή μουσική. Αυτό είναι σαφές από το πολύμορφο μελωδικό ύφος των κομματιών που περιέχει το άλμπουμ τους και είναι προς τιμήν τους. Έχουν επηρεαστεί από όλα τα ακούσματά τους, από διάφορους ερμηνευτές ενώ έχουν δουλέψει πολύ δικά τους στοιχεία ερμηνείας και ύφους ώστε να αναπτύξουν ένα προσωπικό και ιδιαίτερο στυλ. Προς μεγάλη και θετική μου έκπληξη, φαίνεται πως η ελληνική ροκ μουσική έχει αφήσει ένα διακριτό ίχνος στη μουσική τους έκφραση. Παράλληλα συμπεραίνω ότι έχουν ξεπεραστεί διάφορες αγκυλώσεις άλλων γκρουπ του είδους, οι οποίες βασίζονται στην πεποίθηση ότι ορισμένα μουσικά όργανα δεν ταιριάζουν με κάποια είδη μουσικής. Ελάχιστες μπάντες θα τολμούσαν να δημιουργήσουν μια θέση για μπουζούκι σε αυτή τη ‘βρώμικη' ροκ, infected folk ‘n roll' μουσική. Είναι προς τιμήν τους αυτή η μουσική ωριμότητα, ιδίως σε μια εποχή που οι αφορισμοί κυριαρχούν.
Το άλμπουμ αυτό ξεκινά στον απόηχο κομματιών των Current 93 (πολύ εύκολα φανταζόμαστε τη χροιά του David Tibet στα ‘Infected Kittens' και ‘Wave Goodbye'), Ordo Rosarius Equilibrio, Sieben, Spiritual Front, Death In June, Band of Holy Joy, ενώ κάνει εκπληκτικές και καλά δουλεμένες συνθετικά ‘στάσεις', από την ελληνική ροκ (σε σημεία με παραπέμπει ευθέως στο Γιάννη Αγγελάκα, τη Μελίνα Κανά και το Θανάση Παπακωνσταντίνου). Από μουσικής πλευράς, κομμάτια όπως το ‘The Cat and the Crow', ‘I feel the vibrations of earth' ανήκουν σίγουρα πλέον στα αγαπημένα μου ενώ το ‘Nemesis' με παραπέμπει ευθέως στο ‘Fishwives' των Band of Holy Joy στιχουργικά.
Όσον αφορά στα μουσικά όργανα και τη σύνθεση, ξεχωρίζει ο Matt Howden στο βιολί, ο Μπάμπης στο μπουζούκι και ο Πάνος στο thelemin το οποίο δημιουργεί ένα εξωκοσμικό βάθος στην όλη συναισθηματική φόρτιση των στίχων και των φωνών. Με μπέρδεψε λίγο η ηχογράφηση του πιάνου σε ορισμένα σημεία γιατί μου δημιούργησε ένα ερωτηματικό του κατά πόσο ο ήχος που άκουγα οφειλόταν μόνο στη σχετική έλλειψη μελέτης της ταχύτητας των συγκεκριμένων σημείων ή/και στον τρόπο ηχογράφησής του.
2. Οι στίχοι
Πριν συνεχίσω θεωρώ ότι πρέπει να σπεύσετε, αν δεν το έχετε ήδη κάνει, να αγοράσετε το άλμπουμ και αφού το ακούσετε να κάνετε μια απλή ανάγνωση των στίχων για να νιώσετε τη συναισθηματική τους βαρύτητα. Οι καταστάσεις που περιγράφονται έχουν επενδυθεί με έναν ορατό σχεδόν μανδύα που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το νόημά τους ακροβατεί ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα. Προσωπικά είμαι σχεδόν βέβαιη ότι βασίζονται σε αληθινά γεγονότα... Παράλληλα υπάρχει ένα στοιχείο που με μπερδεύει σε κάθε ακρόαση και το οποίο σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα, δε μου άρεσε. Αναφέρομαι σε φράσεις (σε όλα τα κομμάτια) που παραπέμπουν ευθέως σε χριστιανικές πεποιθήσεις. Υπάρχουν αναφορές που παραπέμπουν ευθέως στη ‘γνωστή' ιστορία για τον Κήπο της Εδέμ με τους απαγορευμένους καρπούς κλπ, επίσης γίνεται αναφορά στο χριστιανικό συμβολισμό του αμνού, (‘...There's a forbidden fruit deep in my garden that even Eve wouldn't dare to taste...' ‘...I could see God trembling in your eyes filling me with lies...Once again I could see the lamb slaughtered in your hands...'). Οι αναφορές αυτές φαίνεται να επιδιώκουν να τονίσουν τη συναισθηματική βαρύτητα που έχουν οι ιστορίες προδοσίας που περιγράφονται. Οι λέξεις ‘ blasphemy', ‘God', ‘ Nemesis', forgiveness', ‘forgivers' εμφανίζονται με συχνότητα και σε τέτοιο νοηματικό πλαίσιο, που δε μπορεί να αγνοηθεί ως τυχαίο γεγονός ιδίως όταν επάνω στο cd, στη μέση του βρίσκεται ένα σύμβολο το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το ακάνθινο στεφάνι. Ο στίχος ‘What am I paying for nailed in this Cross...' δε νομίζω να αφήνει καμία αμφιβολία περί του σημείου αναφοράς του. Και μέσα σε όλ' αυτά ένα τραγούδι κλείνει με μια στροφή τελείως διαφορετική από το υπόλοιπο κομμάτι , αλλά και από τη θεματολογία του άλμπουμ ‘ On my shoulders I have my best soldiers embrace me while Roma falls'...!!!!
3. Σύμβολα
Το cd και το booklet βρίθουν συμβόλων που εκφράζουν αντικρουόμενα πράγματα σε πέραν των 2 φιλοσοφικών-θρησκευτικών ρευμάτων. Μια απλή αναζήτηση για παράδειγμα, θα σας αποκαλύψει τα διάφορα θρησκευτικά νοήματα της γάτας (πολυθεϊστικές θρησκείες και ο χριστιανισμός χρησιμοποίησαν εκτενώς τις γάτες) και του κορακιού (εκτενής χρήση σε διάφορες μυθολογίες, στις ανατολικές θρησκείες, στον ινδουισμό, στην Κέλτικη θρησκεία και σε παγανιστικές θρησκείες φυλών της Αμερικής αλλά και στο σαμανισμό) όσο και των παγανιστικών και αποκρυφιστικών ακόμα νοημάτων των δυο ισόπλευρων τριγώνων (το ένα με την κορυφή στραμμένη προς τα επάνω και το άλλο με την κορυφή στραμμένη προς τα κάτω) και της ένωσής τους. Σίγουρα όλοι θα σκεφτείτε το ίδιο πράγμα όταν δείτε ένα ακάνθινο στεφάνι σε μια καλλιτεχνική δουλειά. Κατόπιν αυτού, όσον αφορά το σύμβολο επάνω στο cd, θεωρώ άστοχη και χαοτική την επιλογή της τοποθέτησης του ακάνθινου στεφανιού στην ένωση των δυο τριγώνων. Και τώρα θα αναρωτιέστε γιατί τόση ανάλυση για τα σύμβολα. Απαντώ προκαταβολικά το εξής. Καταρχάς δε χρησιμοποιούν όλοι οι μουσικοί σύμβολα, αλλά όσοι το κάνουν (π.χ. ο David Tibet ασχολείται αποκλειστικά με το χριστιανούς κόπτες τα τελευταία χρόνια και έχει εκτενώς χρησιμοποιήσει στα cd του τις γάτες καθώς και τα γράμματα ‘Α' και ‘Ω' τα οποία ανοίγουν και ‘κλείνουν' το booklet ), χρησιμοποιούν πολύ λίγα και μάλιστα από ένα φιλοσοφικό ρεύμα κάθε φορά. Ο λόγος, που επιβάλλει σε γκρουπ ή μουσικούς τη χρήση συμβόλων, αφορά την ανάγκη τους (όπως οι ίδιοι δηλώνουν σε συνεντεύξεις και βιβλία) να επικοινωνήσουν με τον κόσμο τις πεποιθήσεις τους, οι οποίες μάλιστα επηρεάζουν βαθύτατα τόσο τους στίχους όσο και το είδος της μουσικής που παίζουν. Τα σύμβολα, όταν υπάρχουν, βρίσκονται εκεί για να τα προσέξουμε και ακριβώς για τον ίδιο λόγο βρίσκονται στη θέση που έχουν, τα σύμβολα στο cd των Mani Deum. Με όλ' αυτά δεν σας προσφέρω ‘μασκαρεμένη' κάποιου είδους κριτική σε θρησκευτικές πεποιθήσεις. Δε θεωρώ όμως θετικό ούτε εντυπωσιακό στοιχείο της δουλειάς αυτής το ότι στίχοι αναφέρονται σε ένα θρησκευτικό ρεύμα και συνδυάζονται με διάφορα είδη συμβόλων από άλλα φιλοσοφικά ρεύματα, τα οποία έχουν εναντιωθεί σφοδρά κιόλας στα χριστιανικά σύμβολα από τη γέννηση των φιλοσοφιών αυτών. Με απλά λόγια, ακόμα και αν αυτή η μουσική δουλειά ήθελε να φέρει σε αντιπαράθεση ή να αφορίσει (στιχουργικά, γραφιστικά) διάφορες φιλοσοφίες, με την παράθεση τόσο αντιφατικών και ισχυρών συμβόλων, τελικά προσωπικά μου δημιούργησε τέτοια σύγχυση που έχασα το ενδιαφέρον του να καταλάβω το νόημα αυτής της επιλογής της μπάντας.
Επίλογος
Το cd αυτό δεν παύει να είναι ένα εντυπωσιακό μουσικό ξεκίνημα για το συγκρότημα και δεν παύει να προσφέρει μια μουσική όαση ανάμεσα σε διάφορα άλλα ακούσματα χωρίς χαρακτήρα. Ίσως να είναι απλά μια σύντομη παρουσίαση όλων των θεμάτων με τα οποία θα καταπιαστούν στο μέλλον, ίσως και να είναι περισσότερο μουσική για το τοπικό πορνείο παρά για την τοπική εκκλησία. Έρχονται άμεσα στο μυαλό άλλωστε ιστορίες του Burroughs στην ανάγνωση του τίτλου. Οι επόμενες δουλειές τους θα μας ‘καλέσουν' να το διαπιστώσουμε. Ως τότε...
Rating: 7 / 10
Νάντια Σαββοπούλου
