Ένα άλμπουμ σαν (να ήταν) το καλούπι όλων των προηγούμενων
They say that everyone goes out into the streets they say that spring is back in Town. And people looking at each other and no one will be left alone…
Είναι αλήθεια πως ο μεγαλύτερος ‘εχθρός’ συγκροτημάτων όπως οι Deine Lakaien, που έχουν εκτενή δισκογραφία. είναι ο ίδιος τους ο εαυτός. Πέρασαν 4 χρόνια από το προηγούμενο ‘Indicator’ κι ενώ δεν είχα συγκεκριμένες προσδοκίες γι’αυτή την κυκλοφορία τους, την περίμενα ανυπομονησία, ιδίως αφού το ‘Indicator’ με είχε ‘καθησυχάσει’ ότι οι Deine Lakaien δεν έχουν εξαντλήσει τη διάθεση ούτε και τις πηγές έμπνευσής τους. Προσωπικά, μετά από εκείνο το άλμπουμ θεωρούσα πως υπήρχε έδαφος ν’ ακούσουμε ξανά κάτι αντίστοιχο (ίσως και καλύτερο) με τα ‘Dark Star’ και ‘Love Me To The End’.
Το ‘Crystal Palace’ δανείζεται το όνομά του από το ομώνυμο κτίριο στο Λονδίνο, το οποίο χτίστηκε το 1851 για να φιλοξενήσει εκεί την έκθεση ‘Great Exhibition of the Works of Industry of all Nations’. Παρ’ ό,τι το συγκρότημα δε φαίνεται να είχε πρόθεση να αναφερθεί στο κτίριο αυτό, το γεγονός ότι δανείζεται το όνομά του μπερδεύει αρκετά.
‘Crystal Palace’ μια στατική darkwave μουσική
Nevermore will I fall in love…
Το άλμπουμ ξεκινάει με το ‘Nevermore’ ένα κομμάτι που, από τον τίτλο, τη μελωδία, τα δυναμικά electro γυρίσματα (π.χ. από 3.38-3.55) μέχρι και τους στίχους, συγκεντρώνει όλα όσα εγώ αγαπάω στους Deine Lakaien. Θυμίζοντας έντονα το ‘Reincarnation’ δε θα μπορούσε να είναι καλύτερη εισαγωγή για το άλμπουμ.
…they say that I should better leave my dungeon so I can breathe again and I pretend not to hear not to see…
Το ‘Farewell’ έχοντας ως σημείο αναφοράς το ‘Omnis Mundi Creatura’ των Helium Vola, αποτελεί μια πιο αργή και λιγότερο ενδιαφέρουσα εκδοχή αυτού του κομματιού και οδηγεί κι εμένα πίσω στο 2001. Ο αρχικός ενθουσιασμός, διατηρείται μέχρι το τρίτο κομμάτι ‘Forever And A Day’ όπου το σιτάρ που ορίζει το μουσικό θέμα, τοποθετεί το κομμάτι κοντά στη μουσική παράδοση της Ινδίας και την αισθητική της Ιαπωνίας. Δε μου άρεσε η σύνδεση ανάμεσα στον ήχο αυτού του οργάνου, και τα δυναμικά σημεία στο πιάνο και το synth. Αν δεν άλλαζε κάπως το ύφος με πιο minimal ρυθμούς μετά από 2’, το κομμάτι θα ήταν εκνευριστικά μονότονο. Οι αλλαγές αυτές δίνουν την αίσθηση ότι πρόκειται για μια εκδοχή του ‘Supermarket My Angel’ παρότι δεν ξεπερνάει στο παραμικρό αυτό το κομμάτι. Σε όλο το άλμπουμ ο Ernst Horn ενσωματώνει ήχους που παραπέμπουν στην Ανατολή, στα ορχηστρικά σημεία των τραγουδιών (π.χ. μετά από 2.5 λεπτά στο ‘Where The Winds Don’t Blow’, στην εισαγωγή του ‘Crystal Palace’). Κάπου εκεί παρατηρώ ότι όλο αυτό που αισθάνομαι μ’ αυτό το άλμπουμ, αφορά πιο πολύ το παρελθόν και τις εποχές στις οποίες με παρασέρνει η φωνή του Veljanov, παρά την ουσία του συγκεκριμένου άλμπουμ. Δύσκολα θα αγνοήσετε την ομοιότητα ανάμεσα στο ‘The Ride’ και στο παλιότερο ‘Over And Done’ το οποίο είναι σαφώς πιο ενδιαφέρον. Κάπου στην αρχή του ‘Where The Winds Don’t Blow’ που ακούγεται σαν μια πρωταρχική εκδοχή των αγαπημένων μου ‘The Game’ και ‘Frühlingstraum’, διαλύονται οι περαιτέρω προσδοκίες για το Crystal Palace. Το ομώνυμο κομμάτι του άλμπουμ, στον απόηχο των ‘Walk To The Moon’ και ‘Lonely’, δεν προσφέρει πιο ενδιαφέρον άκουσμα από τα δυο αυτά παλιότερα κομμάτια. Τα σημεία πριν το ρεφρέν όπου κυριαρχεί ο ήχος του τσέμπαλο, δημιουργούν ένα σχεδόν αρχαϊκό ήχο που έχει σημείο αναφοράς την κλασσική μουσική της Αναγέννησης και της Baroque εποχής. Ειδικά μετά το ‘Those Hills’ που είναι το μοναδικό κομμάτι μετά το ‘Nevermore’ με κάποιο ενδιαφέρον, η μουσική είναι υποτονική, το πιάνο σχεδόν απαρατήρητο και οι ρυθμοί σχεδόν στατικοί. Ως το τελευταίο κομμάτι ‘Pilgrim’ η μουσική σχεδόν δεν έχει άλλη μελωδία εκτός αυτής που της δίνει η ευαίσθητη και συναισθηματική φωνή του Alexander Veljanov, ενώ τη δυναμική των ρυθμών ενισχύουν κάπως τα κρουστά.
Η κοινή ‘αμηχανία’ των Deine Lakaien, Diary of Dreams και Die Form
Αφού τελειώσει το άλμπουμ και το ξανακούσει κανείς, διαπιστώνει γιατί δε συγκρατεί τίποτα από τη μουσική του. Διαβάζοντας μια πρόσφατη (από τις λίγες που έχουν δώσει οι Deine Lakaien και μόνο στα γερμανικά) συνέντευξη για το ‘Crystal Palace’ οι Deine Lakaien εκφράζουν την ανησυχία τους για το πώς θα γίνει αποδεκτό το άλμπουμ αυτό κυρίως από το νεανικό κοινό των clubs, τους promoters και τους djs. Αφήνουν να εννοηθεί πως έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η γνώμη αυτών των ανθρώπων, σε ό,τι αφορά στο ποιό κομμάτι ‘είναι καλό’ να περιλαμβάνεται σ’ ένα άλμπουμ και ποιό όχι. Μιλώντας για συγκεκριμένα κομμάτια του ‘Crystal Palace’ αποδεικνύεται πως οι ίδιοι γνωρίζουν ήδη τ’ αρνητικά τους στοιχεία. Το ότι όμως δεν έκαναν τίποτα για να βελτιώσουν αυτά τ’ αρνητικά στοιχεία (αφού υπερίσχυσε ο στόχος να δημιουργήσουν κομμάτια που θ’ακούγονται στα dancefloors), είναι ανησυχητικό ως επιλογή. Όπως θα έχετε διαπιστώσει κανένα από τα κομμάτια του ‘Crystal Palace’ δεν έχει φτάσει σ’αυτά τα ‘πολυπόθητα’ dancefloors τελικά!
‘…just because the listening habits of younger generations become more and more corrupt, we want to know that Crystal Palace is understood as a whole…’ (από πρόσφατη συνέντευξη των Deine Lakaien)
Το ‘Crystal Palace’ έχει μια ομοιότητα, με το φετινό άλμπουμ ‘Elegies In Darkness’ των Diary of Dreams και με το ‘Rayon X’ των Die Form. Φαίνεται ότι και τα τρία συγκροτήματα βρέθηκαν σε κάποιου είδους αμηχανία ως προς το νέο κοινό τους και με τα φετινά τους άλμπουμ προσπάθησαν να προσελκύσουν νέο ενδιαφέρον επάνω τους, επικαλούμενα την ήδη πετυχημένη ‘συνταγή’ τους. Ενώ οι Diary of Dreams και οι Deine Lakaien βασίστηκαν στα θετικά της δικής τους πετυχημένης ‘συνταγής’, οι Die Form φάνηκε να αφαιρούν από τη δική τους ‘συνταγή’ όλα τα στοιχεία που την έκαναν μοναδική. Τα κομμάτια και στο ‘Crystal Palace’ μοιάζουν με πρωταρχικές εκδοχές ή αλλιώς με τα καλούπια, παλιότερων αγαπημένων κομματιών και για το λόγο αυτό η συμβολή τους περιορίζεται στο να μας κάνουν να αναπολούμε το παρελθόν και να βάλουμε να ακούσουμε κάποιον από τους παλιότερους δίσκους τους.
Ίσως πιέστηκαν να βγάλουν ένα άλμπουμ γρηγορότερα απ’ όσο το αισθάνονταν, ίσως η αμηχανία τους υπερίσχυσε του ισχυρού κριτηρίου ποιότητας που έχουν οι Deine Lakaien. Σε κάθε περίπτωση εγώ προσωπικά είμαι πολύ αισιόδοξη για την επόμενη κυκλοφορία τους την οποία ήδη περιμένω με ανυπομονησία.
7.5 / 10
Νάντια Σαββοοπούλου
‘If I knew where the good songs came from I’d go there more often’ (Leonard Cohen)
Το ‘When Beauty Ends’ είναι ένα ‘οπλισμένο’ άλμπουμ που στοχεύει στο σημείο που τελειώνει η καρδιά του καθένα και ‘χτυπάει’ με συναισθηματική μουσική σφοδρότητα, αφοπλιστική ευθύτητα στην ερμηνεία και στίχους από λέξεις λεπίδες. 12 κομμάτια με σαγηνευτική μουσική βία, επικαλούνται συναισθήματα και σκέψεις και ανοιγοκλείνουν σημεία της ψυχής και του μυαλού για 50’. Οι Mani Deum βρίσκουν από πού προέρχονται τα καλά τραγούδια και συνεχίζουν ακόμα καλύτερα απ’ όσο ξεκίνησαν.
…forever in Hell without a heart…
Κάνοντας αλματώδη βήματα μακριά από το πρώτο ‘Music For Your Local Church Or Your Local Brothel’ και βαθιά μέσα τους, γράφουν μουσική της οποίας κάθε κομμάτι και κάθε στροφή των στίχων, αφήνει ένα βαθύ δικό τους αποτύπωμα. Είναι ο πολύ ενδιαφέρον τονισμός των λέξεων, τα κενά μεταξύ τους, τα μελωδικά σόλο, οι παραμορφωμένοι ήχοι , τα trembles στις κιθάρες, οι ρυθμικές αλλαγές στα ακουστικά μέρη, η θέση των κρουστών, οι μελωδίες που παίζει το theremin, ο ‘καπνισμένος’ τρόπος ερμηνείας που δεν είχε εμφανιστεί στο προηγούμενο άλμπουμ και η συνολική ατμόσφαιρα που η μουσική προκαλεί. Τα θέματα των στίχων άλλαξαν κι από αφορισμοί, έγιναν ποιήματα/λεπίδες. Όλ’ αυτά δίνουν στο άλμπουμ αυτό, αλλού τη δυναμική της κίνησης της γλώσσας του φιδιού κι αλλού την εκρηκτικότητα ενός δαιμονισμένου.
…in a locked cage I live and the monkeys have the key…
Είναι προφανές από το συνολικό ύφος της μουσικής τους και την ακόμα πιο προσωπική και ενδιαφέρουσα ερμηνεία σε σχέση με το πρώτο άλμπουμ, πως υπέστησαν διάφορες αλλαγές από το 2012 και μετά. Το συγκρότημα είναι πλέον ένα men’s band, η θέση κάθε οργάνου είναι καλύτερα μελετημένη ώστε να εντείνει τη συνολική ατμόσφαιρα με μοναδικό τρόπο, η μελωδία του κάθε οργάνου παίρνει συναισθηματικά και στιλιστικά ρίσκα που μαζί με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, δείχνουν πως το συγκρότημα ωρίμασε επικίνδυνα όμορφα. Θετικά στοιχεία που παραμένουν και παίρνουν άλλη μορφή είναι ο συνδυασμός του banjo με τον ήχο του theremin όπως στο ‘Music For Your Local Church Or You Local Brothel’ το μπουζούκι βρήκε κοινό τόπο με την ακουστική folk και τη ροκ. Εκεί που το πρώτο άλμπουμ φαινόταν να μην μπορούσε να κρατήσει τη δυναμική του σε όλη τη διάρκειά του, στο ‘When Beauty Ends’ οι στίχοι αφορούν τόσο ‘δυνατές’ σκέψεις που φαίνονται να δίνουν στη δημιουργικότητα των Mani Deum εκρηκτικό χαρακτήρα. Η δυναμική όχι μόνο δε μειώνεται αλλά αυξάνει μετά τη μέση του άλμπουμ. Αν το προηγούμενο άλμπουμ ήταν σημεία στίξης, αυτό τα αγνοεί όλα και εστιάζει στο συνολικό νόημα το οποίο είναι τόσα πολλά και τόσο έντονα πράγματα!
Οι επιρροές
Μετά από πολλές ακροάσεις του άλμπουμ αυτού απορρίπτει κανείς κάθε προσπάθεια συσχετισμού με άλλα συγκροτήματα και είδη. Καταρρίπτεται η ανάγκη να σχεδιάσει κανείς πλαίσιο για τη μουσική αυτή γιατί το μονοπάτι που χαράζει είναι προσωπικό, μοναδικό και ταυτόχρονα απευθύνεται σε όλους Άλλοι ξοδεύουν μια ζωή στο απαγκιστρωθούν από τις επιρροές τους και να βρουν το δημιουργικό τους εαυτό στο μυαλό και την ψυχή τους και ορισμένοι δε φτάνουν ποτέ εκεί. Οι Mani Deum έχουν πράγματα να πουν πέρα από τις επιρροές τους και είναι όλα πολύ σημαντικά! Το ‘When Beauty Ends’ έχει συνεκτικότητα και στην αισθητική του πλευρά σε αντίθεση με το προηγούμενο άλμπουμ κι αυτό γιατί έχει λιγότερα σημεία αναφοράς σε μουσικά είδη, ρυθμούς, ιδεολογίες και συμβολισμούς.
Οι κιθάρες στο ‘When Beauty Ends’ είναι πιο ‘σκληρές’ συγκριτικά με το πρώτο άλμπουμ, ενώ το ‘τρέμουλο’ στο παίξιμο παραπέμπει στη metal (‘They Murdered Your Youth’). Αναφορές γίνονται επίσης στη ροκ (‘Every Kiss Is A Carcrash’, ‘Summer Ocean Death’) και στη black metal (‘My Fears Are Birds’), υφολογικά και μελωδικά. Το καινούριο στοιχείο είναι οι αναφορές στην country με την εισαγωγή του banjo (‘Walk In The City’, ‘The Fall and The Loss’). Το theremin σε όλα τα κομμάτια κάνει σημαντικές μελωδικές αλλαγές και ο ρόλος του δεν περιορίζεται όπως στο πρώτο άλμπουμ, στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας. Αυτό γίνεται περισσότερο εμφανές στο ‘Brother’ αλλά και στο ‘ Bloodbath in E minor’ .Τα κρουστά δίνουν επιπλέον χρώματα στη μουσική και στους στίχους τόσο στο ‘ Blood bath in E minor’ όσο και κυρίως στο ‘The Fall And The Loss’.
Στα φωνητικά, καινούρια στοιχεία είναι τα backing male vocals στο ‘They Murdered Your Youth’ και τα γυναικεία φωνητικά στο τέλος του ‘The Storm is Coming’ που παραπέμπουν στους Anathema. Τα χορωδιακά φωνητικά στο τελευταίο τελετουργικό ‘The Fall And The Loss’ είναι μια εξαιρετική επιλογή , που παραπέμπει στο ‘Lunacy’ των Swans. Τα γυναικεία φωνητικά ειδικά στο ‘Bourbon Bedtime Story’ δε μου άρεσαν καθόλου και ο λόγος ήταν πως έρχονται σε καταπληκτική αντίφαση με τα φωνητικά από πλευράς αισθητικής και χροιάς με τα αντρικά φωνητικά. Το αποτέλεσμα ήταν πως αντί να αλληλοσυμπληρώνονται βρίσκονταν σε διαρκή αισθητική διαμάχη. Αυτοί είναι οι λόγοι που καμία φορά δε μου επέτρεψαν ακούσω το τραγούδι με προσοχή ούτε να δώσω τη σημασία που θα ήθελα στους στίχους. Η συμβολή της Maxi Nil στο ‘The Storm Is Coming’ όμως είναι πραγματικά θετική και δίνει παραπάνω συναισθηματική χροιά στα τελευταία δευτερόλεπτα του κομματιού. Υπάρχουν κομμάτια του άλμπουμ στα οποία ο ήχος είναι αρκετά ‘ξερός’ και χωρίς βάθος σαν ο χώρος από πίσω να είναι ‘νεκρός’. Συγκριτικά με το προηγούμενο άλμπουμ ο ήχος εδώ έχει λιγότερο βάθος συνολικά. Αυτό ενώ εντείνει την αμεσότητα της ακρόασης δημιουργεί μια περίεργη αίσθηση για το γύρω χώρο…
Οι μελωδίες στις κιθάρες στα ‘Wolves In My Backyard’ και ‘Summer Ocean Death’ θυμίζουν metal μπαλάντες. Και τα δυο κομμάτια αποτελούν το συνδετικό κρίκο με το προηγούμενο άλμπουμ γεγονός που φάνηκε και στα live που έκαναν οι Mani Deum μέσα στη χρονιά στη set list των οποίων, αυτά τα κομμάτια ταίριαζαν απόλυτα σα να ήταν κομμάτι του πρώτου τους άλμπουμ. Αν στα φετινά live της μπάντας ακούσατε όπως κι εγώ, το ‘Walk In The City’ τότε την εκδοχή που θα ακούσετε στο άλμπουμ δε θα την αναγνωρίσετε και ο λόγος δεν είναι μόνο η παρουσία του banjo στην τελική εκδοχή του κομματιού αλλά και ο χαρακτήρας της μουσικής ειδικά στο τελευταίο λεπτό. Το κομμάτι όπως έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα μαζί με αυτά του προηγούμενου άλμπουμ, είναι λιγότερο ενδιαφέρον απ’ ό,τι στο άλμπουμ.
Αν δεν είστε πολύ ευαίσθητοι άνθρωποι θ’ ακούσετε το ‘Brother’ και ίσως να σας φανεί από τα πιο ήπια κομμάτια του άλμπουμ. Έχουν βρεθεί ελάχιστα τραγούδια στη ζωή ως τώρα που να με μουδιάζουν κατ’ αυτό τον τρόπο. Πικρία, συγκίνηση στο βαθμό που γίνεται αποπνικτική κι όμως δε γίνεται να μην το ξανακούσω! Ακούγεται σε πλήρη μοναξιά και προκαλεί εθισμό. Αν ως τώρα αποφύγατε να συνοδέψετε το άλμπουμ με το αγαπημένο σας whiskey τώρα είναι η στιγμή. Το κομμάτι αυτό είναι μια πύλη για την ένταση που ακολουθεί τα υπόλοιπα, μέχρι το τέλος του άλμπουμ. Εγώ με τη γεύση ενός Kentucky bourbon straight συνεχίζω…
…I never met my brother he was born in a secret place away from here…he was a sailor and travelled long far away from here…
Πόσες φορές έχετε δει ζωντανά τους Mani Deum? Το ‘Stories From A Bar’ θα σας κλείσει πονηρά το μάτι για να σας ‘πει’ ότι δεν έχετε δει τίποτα ακόμα. Ο Manos K. αποκαλύπτει μια αφοπλιστική αθωότητα στην ερμηνεία την οποία εγώ προσωπικά δεν έχω δει και ακούσει σε καμία από τις συναυλίες που έχω πάει. Αυτός που τραγουδάει ‘…honey for the night we gazed out the sunset outside the music is perfect and soft as we try to feel the emptiness…‘ είναι ο χαρακτήρας που προετοιμάζει το έδαφος για το τελειωτικό συναισθηματικό χτύπημα που δίνει αυτό το άλμπουμ στο 2.45’ αυτού του κομματιού. Είναι ο χαρακτήρας του αφηγητή μιας ιστορίας ο οποίος δεν προστατεύει τους ακροατές του αλλά τους ρίχνει στην πιο βαθιά άβυσσο των δικών τους σκέψεων.
‘All of this is nothing my friend he said and paid for our drinks…are you still listening, oh boys…?’
‘Καλά’ έκαναν οι Mani Deum και τον ‘έκρυψαν’ όλο αυτό το χαρακτήρα τους από τα live γιατί με δυσκολία θα κατάφερνε κανείς να συγκρατήσει τη συγκίνησή του… Αρκετά όμως…
…embrace the wolves and drink red wine…
9,5 / 10
Νάντια Σαββοπούλου
